La melodía de las palabras

«Hitzak falta zirenean, nire ahotsa koskatu nuen.» Carlos Ruiz Zafón, espainiako eleberrigilea.

Entonazioa ahotsaren modulazioa da, hitz egitean tonuari, erritmoari eta nabarmentzeari eragiten diona. Komunikazio ahozkoaren zati funtsezkoa da; emozioak, asmoak edo interpretazioak hitzetatik haratago transmititzen laguntzen du. Abesti baten melodiatzat ulertu daiteke.

Entonazioak esaldi edo esaldiren esanahia aldatu dezake, hitzak berdin badira ere, ahotsa nola modulatzen den kontuan hartuta. Adibidez, galdera bati entonazioa aldatuz baieztapen bat egin dakiguke. Era berean, harritasuna, haserrea, poza edo ironia adierazi dezake, beste emozio-egoera batzuen artean. Komunikazio ahozkoan tresna boteretsua da, diskurtso baten ulermena eta interpretazio egokia bermatzeko funtsezkoa.

Ahotsaren Produkzio Praktika

Ariketa: Hitz produkzioa

Nasal inspirazio arin bat egin eta arnasa botatzean ekoiztu hitz hautetako bat. Ohar azalago inspirazio behako duzula hitzak hitzk silaba gehiago dituenean:

AMA
LAGUN
EGUZKI
KOADERNO
METEOROLOLOGIA
ESTERNOCLEIDOMASTOIDEO

-------------------------------------

Ariketa: Esaldi produkzioa

Nasal inspirazio sakon eta astiro bat egutira osatutako esaldia ekoizteko balio dizuna:

  • ONGI ETORRI!
  • LO ZE.! EGON NAIZEN!
  • GAUR ZINEMARA GOAZ!

-------------------------------------

TRUKO: Ariketa hauek hobetzeko probestu egunkarien titularrak.

Egin ariketa hauek egunero!

Entonazio-azentuak

Tonemak, entonazio-azentu gisa ere ezagutzen direnak, tonu-aldaketen patroien multzoak dira, diskurtso-unitate jakinei aplikatzen zaizkitenak (hitzei, esaldiei edo adierazpenei) esanahia, nabarmentasuna eta egitura sintaktikoa adierazteko. Okerrak kudeatzeak adierazpen baten esanahia edo interpretazioa aldatu dezake.

Gaztelaniaz tonema mota desberdinak identifika daitezke; horien artean batzuk hauek dira:

  • Igotzen den tonema: entonazioak tonua igotzen du hizkuntza-unitate osoan. Galdera zuzenean egiteko ohikoena da. Adibidea: "Nola zaude?" "Non dago supermerkatua?"
  • Jaitsi egiten den tonema: entonazioak tonua jaitsi egiten du hizkuntza-unitate osoan. Arauztatutan eta galdera erronketan erabiltzen da. Adibidea: "Bihar nire urtebetetzea da". "Gaur eguraldi eguzkitsua dago".
  • Igotzen-jaitsi egiten den tonema: tonema honek tonuaren igoerarekin hasten eta ondoren jaitsierarekin jarraitzen du. Harriduraren edo esaldi baten hitz edo zati batzuk nabarmendu nahi direnean erabiltzen da. Adibidea: "Zein harrigarria izan zen kontzertua!" "Ze polita den hori lore hori!"
  • Jaitsi-igotzen den tonema: tonuaren beherakadarekin hasten da eta ondoren igotzen da. Galderari nozio bat adierazteko edo zain egoteko tonua emateko erabiltzen da. Adibidea: "Oraindik ez duzu amaitu?" "Nola egin zenuen hori?"
  • Tonema neutroa edo laua: tonema honek ez du tonuari aldaketa nabarmenik hizkuntza-unitatean zehar. Azalpenetan erabiltzen da, indar berezirik edo emoziorik behar ez dutenetan. Adibidea: "Bilera hiruretan da arratsaldean". "Uste dut sukaldegian egon daitekeela".

Hauek hizkuntzan aurki daitezkeen tonema batzuk baino ez dira. Tonemak testuinguru linguistikoaren, eskualdearen eta hitz egiteko estiloaren arabera aldatzen dira, baina guztiak komunikazio eraginkorrean eta ahozko hizkuntzan esanahia transmititzean funtsezko papera betetzen dute.

Pausak

Pausak emisio-talde bakoitzaren amaieran egiten diren etenaldiak dira. Arrazoi fisiologikoek bultzatuta daude (arnasa hartu ahal izateko) eta arrazoi linguistikoek. Lau paus mota linguistiko bereiz ditzakegu:
  • Azken pausa: esanahi osoa duen adierazpen baten ondoren egiten dena: "Antonio gaur Madrilera joan da"
  • Zerrendako pausa: elementuen jarraipenean erabiltzen da: "Etxean leihoak, aulkiak, armarioak, paperak daude...".
  • Argibide-pausa: alderdi bat argitzeko erabiltzen da: "Baza, hiria handia, mankomunitateko hiriburua da"
  • Azpimarratzeko pausa: hiztunak adierazpeneko elementu bat nabarmentu nahi duenean egiten duena: "Ostirala da! Zinemara joango gara!"

Testu, diskurtso edo hitzaldi bat landu beharko dugu, emateko nahi dugun zentzua eta asmoa argi adierazteko dagokion melodi aldaketak eginez.

Ariketa entonazioarentzako

Hurrengo esaldiak modu desberdinetan esan: lehenengoa informazionala izan dadin, bigarrena galdetzailea eta hirugarrena exklamatiboa.

  • Juan ez dago. ¿Juan ez dago? ¡Juan ez dago!
  • Arrozik gabe geratu gara. ¿Arrozik gabe geratu gara? ¡Arrozik gabe geratu gara!
  • Oporretan hondartzara joango gara. ¿Oporretan hondartzara joango gara? ¡Oporretan hondartzara joango gara!